ผู้นำ (Leader)

ความหมายของคำว่า ผู้นำ (Leader)

คำว่า “ผู้นำ” เมื่อเปิดในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตราชตยสถาน พ.ศ.2525 แล้วจะไม่พบคำนี้ และจะไม่มีความหมายในตัวเอง แต่ต้องใช้วิธีประสมคำ “ ผู้ + นำ ” แล้วจึงจะได้ความหมายที่ต้องการ

คำว่า “ผู้” แยกเป็นแต่ละชนิดของคำตามหลักไวยากรณ์มีความหมายดังนี้
- คำนาม เป็นคำใช้แทนคำว่า คนหรือสิ่งของที่ถือเสมือนคน เช่น ผู้นั้น , ผู้นี้ ; เป็นคำใช้ประกอบคำกริยา หรือประกอบคำวิเศษณ์ให้เป็นนามขึ้น เช่น ผู้กิน , ผู้ดี
- คำวิเศษณ์ เป็นคำบอกเพศ หมายความว่า ตัวผู้ เช่น ม้าผู้ , วัวผู้

คำว่า “นำ” แยกเป็นแต่ละชนิดของคำตามหลักไวยากรณ์มีความหมายดังนี้
- คำกริยา หมายถึงไปข้างหน้า เช่น นำขบวน , นำเสด็จ , ออกหน้า เช่น วิ่งนำ , เริ่มต้นโดยมีผู้อื่น หรือ สิ่งอื่นตาม หรือทำตาม เช่น นำสวด นำวิ่ง , พา เช่น นำเที่ยว นำไป นำมา
- คำวิเศษณ์ หมายถึง อาการที่ซักหรือถามเป็นเชิงแนะในตัว ในคำว่า ซักนำ ถามนำ

โดยสรุปคำว่า “ผู้นำ” จะหมายถึง คนที่ชี้กำหนดทิศทางไปข้างหน้า โดยให้ผู้อื่นทำตามในสิ่งที่ตนจะชี้แนะในทิศทางที่จะไป โดยคงต้องอาศัยการพูดชักนำให้ผู้ที่ตามนั้นมีความศรัทราในแนวคิดนั้นๆ
ความหมายของคำว่า ภาวะผู้นำ “LEADERSHIP” (ลักษณะการเป็นผู้นำที่ดี) มี 7 ข้อดังนี้

L = LOVE : รักหน้าที่ มีความยุติธรรม เน้นย้ำความเจริญ
E = EDUCATION AND EXPERIENCE: การศึกษาดี มีพร้อมด้วยประสบการณ์
A = ADAPTABILTY: ปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม รู้พร้อมในสถานการณ์รอบด้าน
D = DECISIVENESS: สามารถตัดสินใจได้รวดเร็ว แม่นยำและถูกต้อง
E = ENTHUSTASTIC: มองความสำเร็จผู้อื่นด้วยความชื่นชม ประพรมด้วยการ
สร้างศรัทรา

R = RESPONSIBILITY: มีความรับผิดชอบ ประกอบด้วยความดี มีวินัย
S = SACRIFICE AND SINCERE: จริงจัง จริงใจ ยอมเสียสละเพื่อประโยชน์
ส่วนรวม
H = HARMONIOUS: ไพเราะ นุ่มนวล ชวนให้คล้อยตาม งามด้วยมารยาท
I = INTELLECTUAL CAPASITY: ปฏิภาณไหวพริบ ฉลาดหลักแหลม รู้เท่าทันคน
P = PERSUASIVENESS: สามารถสร้างแรงจูงใจให้ผู้อื่นคล้อยตาม
โดยตั้งข้อสมมติฐานถึงสาเหตุของความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรและตัวแปรตามที่แตกต่างกันตามแนวทางของการวิจัย โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

1. แนวคิดเชิงอำนาจ-อิทธิพล (Power-influence approach) มุ่งเน้นให้เห็นประสิทธิผลของผู้นำเกี่ยวกับอำนาจ รูปแบบของอำนาจ และลักษณะของการใช้อำนาจ นอกจากจะพิจารณา


ลักษณะอำนาจที่มีต่อผู้ใต้บังคับบัญชาแล้วยังมีผลต่อผู้บังคับบัญชา และบุคคลอื่นที่อยู่นอกวงการด้วย ดังนี้
1.1 แหล่งที่มาของอำนาจบุคคล ลักษณะวิธีการใช้อำนาจของบุคคลและการพิจารณาถึงวิธีการที่บุคคลใช้อำนาจที่มีอยู่และนำมาใช้แก้ไขในสถานการณ์ต่างๆ
1.2 วิธีการเพิ่มอำนาจและการสูญเสียอำนาจตามลักษณะของการใช้อิทธิพล ซึ่งมีผลต่อคนส่วนน้อยและส่วนรวม และรูปแบบการปรับตัวขององค์การให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป
1.3 การเชื่อมโยงแบบใหม่ระหว่างอำนาจและพฤติกรรม ซึ่งการวิจัยได้มุ่งศึกษาเกี่ยวกับยุทธวิธีการใช้อิทธิพลของผู้จัดการ

อำนาจของบุคคลคนหนึ่งสามารถพิจารณาได้จากขอบเขตในการใช้อำนาจเพื่อให้บุคคลอื่นยอมรับ ดังนั้นแนวคิดเชิงอำนาจ-อิทธิพล สามารถพิจารณาได้ดังรูป

kdfdddf
2. แนวคิดเชิงพฤติกรรม (Behavior approach) จะมุ่งเน้นในเรื่องเกี่ยวกับผู้นำ และผู้จัดการ ที่ใช้พฤติกรรมในการทำงานในสองประเด็นคือ
2.1 การวิจัยลักษณะงาน การจัดการ ในเรื่องการอธิบายลักษณะการทำงาน เช่น การสังเกต การสั่งการ การปฏิบัติการ และประเด็นต่างๆ ที่ได้จากการสัมภาษณ์
2.2 การวิจัยในยุคต่อมาได้มุ่งไปที่การตรวจสอบเนื้อหาของกิจกรรมการจัดการ บทบาทของการจัดการ หน้าที่และการปฏิบัติการภาพลักษณ์ที่แสดงให้เห็นความแตกต่างในเรื่องของงาน การจัดการที่ผู้วิจัยนำมาใช้ก็คือ พฤติกรรมที่ปฏิบัติตามหน้าที่ความรับผิดชอบที่ได้รับต่อตำแหน่งงานต่างๆ ในด้านการจัดการและการรับรู้ด้านความสำคัญที่เกี่ยวข้องกับความต้องการของงาน สามารถพิจารณาได้ดังรูป




3. แนวคิดเชิงคุณลักษณะ (Trait approach) เป็นการมุ่งเน้นไปยังคุณสมบัติส่วนตัวของผู้นำ เพื่อจะค้นหาคุณสมบัติพิเศษที่ซ่อนเร้น ซึ่งเป็นการศึกษาเพื่อหาคำตอบว่าคุณสมบัติมีส่วนเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมผู้นำและประสิทธิผลในการทำงานอย่างไร ด้วยเหตุนี้จึงมุ่งเน้นไปยังเรื่องของการจูงใจทางด้านการจัดการทักษะเฉพาะอย่าง ในขณะที่นักวิจัยในระยะแรกได้พยายามที่จะเกี่ยวโยงเรื่องคุณลักษณะที่เกี่ยวข้องกับบทบาทที่ต้องการโดยเฉพาะสำหรับรูปแบบการจัดการในตำแหน่งงานที่แตกต่างกัน ซึ่งแนวคิดเชิงคุณลักษณะ สามารถพิจารณาได้ดังรูป
4. แนวคิดเชิงสถานการณ์ (Situation approach) เป็นการวิจัยที่ให้ความสำคัญในเรื่องของ
ปัจจัยที่ทำให้เกิดสถานการณ์ ดังนี้
(1) อำนาจการสั่งการของผู้นำ (2) ลักษณะความสุขุมรอบคอบ
(3) การจูงใจ (4) ผู้บังคับบัญชา
(5) กลุ่มบุคคลภายนอกองค์กร (6) สภาพแวดล้อมภายนอกหน่วยงาน
(7) ความสามารถของผู้ใต้บังคับบัญชา (8) ลักษณะของการปฏิบัติงานในหน่วยงาน
(9) บทบาทที่จำเป็นที่ผู้จัดการแสดงต่อผู้ใต้บังคับบัญชา
(10) ผู้มีฐานะในตำแหน่งงานเท่าเทียมกันหรือเพื่อนร่วมงาน